ROZDZIAŁ I. PODSTAWOWE TECHNIKI INWESTYCYJNE
1.4. Zniesienia Fibonacci'ego
Urodzony w 1175 roku Leonardo Fibonacci był najwybitniejszym matematykiem swojej epoki. Jednymi z jego wielu zasług było zastąpienie dotychczasowej numeracji rzymskiej liczbami arabskimi, stosowanymi popularnie do dziś. Odkrył, a raczej stworzył (poprzez obserwację rozwoju roślin, rozmnażania królików i pszczół) ciąg liczb, nazywanych Liczbami Fibonacci’ego, które (jak się później okazało) znalazły powszechne zastosowanie w różnych dziedzinach nauki i życia (w tym giełda i związana z nią analiza techniczna). Okazało się, że nawet prawa przyrody żądzą się prawami Liczb Fibonacci’ego - przykładów w Internecie można znaleźć sporo. Najważniejsze jest jednak to, że Liczby te znalazły również zastosowania w finansach i giełdzie, i to właśnie tą tematyką zajmę się w niniejszym rozdziale. Będzie to jednak wersja bardzo skrócona, oparta na najłatwiejszych i najbardziej skutecznych metodach - jest to bowiem temat, który można opracować w kontekście dłuższej pracy naukowej.
Wracając do meritum sprawy, należy sobie uzmysłowić czym są Liczby Fibonacciego. Ciąg Liczb Fibonacci'ego zawiera takie następujące po sobie liczby, gdzie każda następna jest sumą dwóch poprzednich. Ciąg zaczyna się od dwóch jedynek, i dalej następuje właściwa kolejność:
1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34, 55, 89, 144, 233, 377, …
Badacze Liczb Fibonacci'ego zauważyli, że stosunek dwóch sąsiednich liczb dąży w przybliżeniu do 0,618 lub 1,618, natomiast jeżeli są to liczby oddalone od siebie o 2 pozycje, to wyniki dzielenia wynoszą w przybliżeniu 0,382 lub 2,618. Wyniki dzielenia liczb, pomiędzy którymi znajdują się 2 inne, wynosi w przybliżeniu 0,236 lub 4,236, itd . Ciąg tak utworzonych liczb (0; 0,236; 0,382; 0,5; 0,618; 1; 1,618; 2,618; 4,236; …) jest zwany ciągiem Współczynników Fibonacci’ego. To właśnie te ułamki są podstawą omawianego tematu w kontekście analizy technicznej. Zaznaczmy szczególnie interesującą liczbę: 1,618. Okazało się, że jest to stosunek wielu różnych odcinków ludzkiego ciała względem siebie i wszystkie wręcz idealnie odzwierciedlają ten współczynnik. Wyżej wypisane współczynniki tworzą POZIOMY ZNIESIEŃ CENOWYCH, wyznaczonych procentowo (tzn. np. 0,382 = 38,2%, 0,5 = 50%, 0,618 = 61,8% itd.). Kiedy mówimy o zniesieniu? Przede wszystkim, kiedy w danym trendzie następuje korekta. Są to procentowe wartości "zniesienia" dotychczasowych cen przez tymczasowe odwrócenie trendu. Korektą nazywamy czasowe zmiany trendu na przeciwny - np. gdy mamy stały trend wzrostowy, poprzedzielany sporadycznymi spadkami - te spadki są korektami. Tak samo, gdy w trendzie spadkowym mamy do czynienia z krótkimi zwyżkami - one wtedy stanowią korektę trendu spadkowego. Ideą "zniesienia" jest określenie procentu, w jakim ostatni ruch został ZNIWELOWANY (lub właśnie "zniesiony").
PRZYKŁAD:
Ceny akcji wzrosły z 60 zł do 100 zł w ciągu pół roku (okres nie ma znaczenia). Wobec tego impuls (ruch zgodny z trendem) wyniósł 40 zł (100 - 60). Po osiągnięciu 100 zł ceny zmieniły trend (przykładowo w wyniku przecięcia linii trendu) i ceny spadły do poziomu 80 zł. Wobec tego, korekta spadkowa wyniosła 20 zł (100 - 80). Więc jeżeli na początku mieliśmy 40 zł wzrostu, a potem 20 zł spadku, to mówimy, że korekta zniosła 50% poprzednich zwyżek. Innymi słowy, korekta zniwelowała połowę tego, co akcje osiągnęły w danym czasie.
PRZYKŁAD:
Indeks spadł z poziomu 2000 pkt do 1400 zł (spadek o 600 pkt). Nastąpiła korekta wzrostowa, która "wyciągnęła" kurs do poziomu 1600 zł (wzrost o 200 pkt). Wtedy mówimy, że korekta wzrostowa zniosła 33% wcześniejszych spadków (200/600 = 1/3 = 33%)
Dlatego też zgodnie z ideą i przeznaczeniem tych poziomów, zawsze należy posługiwać się słowem "ZNIESIENIE" (bo ceny znoszą poziomy, niwelują te poziomy), a nie np. "wzniesienie", jak błędnie nazywa to wielu analityków.
Czym dla inwestora są zniesienia Fibonacci'ego? Krótko mówiąc - są to potencjalne poziomy wsparcia (oraz oporu) dla korekty cenowej. Innymi słowy, wyznaczają one potencjalne miejsca, w których wykres może się odbić i powrócić na właściwy, wcześniejszy tor. Oczywiście wyznacza to również "kanały" (np. pomiędzy 38,2% a 50% lub 50% a 61,8%), w których ceny się poruszają (odbijając się od jednego zniesienia do drugiego). Dlatego też gra z wykorzystaniem Zniesień Fibonacci'ego jest identyczna, jak w przypadku gry na wsparciach i oporach oraz kanałach trendowych. Szerzej na ten temat w Podrozdziałach 1.2. oraz 1.3. poradnika StockX Investor.
W jaki sposób wyznaczyć poziomy Fibonacci'ego? Przede wszystkim, musimy zlokalizować jakikolwiek trend - nie ma znaczenia, czy jest on wzrostowy, czy spadkowy, jak również nieistotny jest przedział/interwał czasowy. Najważniejsza jest jednak jedna zasada - trendy długoterminowe wpływają bezpośrednio na będące ich częścią trendy krótkoterminowe. A więc jeżeli wyznaczymy poziomy Zniesień Fibonacci'ego na bazie głównego trendu, to będą one miały znaczenie dla przyszłych korekt, będących przecież krótkoterminowymi trendami. Generalnie, jeżeli już zlokalizujemy trend (przykładowo - wzrostowy) i zauważymy, że uformował się szczyt (ceny zaczęły opadać), przy czym wiele wskazuje na to, że jest to szczyt dość ważny (o tym jak można rozpoznać ważniejsze szczyty w kolejnych rozdziałach), to musimy znaleźć początek tego trendu i wykorzystać narzędzie Zniesień Fibonacci'ego (poniżej).
- w trendzie wzrostowym lokalizujemy jego początek oraz koniec, i właśnie od dna tego trendu do szczytu przeciągamy Zniesienia Fibonacci'ego. Stworzą się w ten sposób linie, które będą wsparciem dla spadkowych ruchów cen.
- w trendzie spadkowym należy znaleźć najwyższy (lokalny) szczyt i ostatnie dno i "zakotwiczyć" Zniesienia Fibonacci'ego zaczynając od szczytu (poczatek trendu spadkowego) pociągnąć je do dolka (koniec trendu spadkowego). W ten sposób stworzymy poziomy oporu dla korekt wzrostowych
PRZYKŁADY WYZNACZANIA I WYKORZYSTANIA ZNIESIEŃ FIBONACCI'EGO (FILM):
Następujące wnioski - Przede wszystkim należy patrzeć na poziomy, które już kiedyś się sprawdzały. Poziomy sprawdzone wcześniej już przez kilka korekt i impulsów na pewno będą miały istotne znaczenie w przyszłości. Dlatego raczej odradzam kombinowanie na aktualnym trendzie i wyprzedzanie przyszłości. Ponadto, należy szukać prawidłowości takich, że w jednym miejscu dojdzie do zgrupowania kilku poziomów Fibonacci'ego i/lub klasycznych wsparć/oporów. Wtedy te miejsca stanowić będą najważniejsze, kluczowe momenty, w okolicach których każdy ruch będzie istotny. Jeżeli przebiliśmy taki poziom w górę, to będzie on dla nas wsparciem, i to bardzo mocnym - dlatego w takich miejscach warto postawić zlecenie kupna (Long). Analogicznie sytuacja wygląda w przypadku przebicia ważnego poziomu w dół - wtedy będzie on oporem i warto ustawić tam zlecenie Short.
Przede wszystkim warto jeszcze zaznaczyć, że Poziomy Fibonacci'ego mają zastosowanie wtedy, gdy nie zawsze można wyznaczyć zwykłe poziomy wsparcia/oporu, albo w ogóle ich tam nie ma (w sensie linii wyznaczonych na szczytach/dołkach). Dopiero powstanie Zniesień powoduje pojawienie się miejsc, gdzie ceny najprawdopodobniej się odbiją lub wyhamują.
1 komentarze:
Wszystko dokładnie i przejrzyście opisane. Gratuluję zmian na stronie, bardzo na plus! pozdrawiam :)
Prześlij komentarz